Door Eva Ouwerkerk, opleidingsdeskundige bij de Socaiale Verbinders.
Voor de zomer waren we als Sociaal Verbinders actief aan de slag bij een welzijnsorganisatie die op onderzoek was naar verbeteringen in communicatie en kwaliteit rond hun dienstverlening. Enthousiast gaf de directie terug over het proces gefaciliteerd door o.a. de versnellingskamer van Spilter: ‘ik ben onder de indruk van hoeveel kennis en contacten onze medewerkers hebben’. Als lid van de Sociale Verbinders met een passie voor leren & ontwikkelen komt meteen in me op: ‘hoe zouden we die kennis nog meer kunnen inzetten om de sociale community te versterken.’
De vraagstukken binnen het sociaal domein zijn complex en vragen bereidheid en vindingsrijkheid van burgers en professionals werkzaam bij gemeenten en zorg & welzijn organisaties. Dit vraagt om wederzijdse afhankelijkheid en gedeeld eigenaarschap. Mooi gezegd, maar hoe groei je daar naar toe? Van belang is in elk geval je rol te kiezen en te nemen. Dat vraagt van burgers, professionals en ambtenaren rolbewustzijn.
Wat mag je van elkaar verwachten?
Op internet vind ik een mooi document over de rol van de burger; het Europese referentiekader de sleutelcompetenties voor burgers een Leven Lang Leren uit 2006. Noodzakelijk voor persoonlijke vervulling en ontwikkeling, actief burgerschap, sociale inclusie en werkgelegenheid. De organisaties in de branche Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening hebben samen met hun vakbonden en beroepsverenigingen in 2012, 10 competenties maatschappelijke ondersteuning omschreven. En de persoonlijke kwaliteiten en gedragspatronen die we mogen verwachten van professionals en managers binnen een ambtelijke organisatie beschrijft Paul ’t Hart in een essay Ambtenaar 3.0. van 2014. Deze omschrijvingen zijn niet statisch en worden regelmatig bijgesteld en verfijnd op basis van de praktijk en de dialoog die plaatst vindt. Als opleidingskundige, gebruik ik deze omschrijvingen van kwaliteiten en gedrag als hulpmiddel om met elkaar in gesprek te gaan over resultaten en verwachtingen. Het is interessant wat de verschillende rollen binnen het sociaal Domein met elkaar gemeen hebben. Hieronder staan ze op een rijtje naast elkaar:
Sleutel competenties –
Europese referentiekader
Competenties maatschappelijke ondersteuning – Movisie
Ambtenaar 3.0 – Paul ‘t Hart
Communicatie in de moedertaal
Is zichtbaar en gaat op mensen af
Communicatie in vreemde talen
Verhedert vragen en behoeften
Stuurt aan op betrokkenheid en participatie
Stimuleert verantwoordelijk en oplossingsgericht gedrag
Sociale en burgerschapscompetentie
Werkt samen en versterkt netwerken
Initiatief en ondernemerszin
Versterkt eigen kracht en zelfregie
Cultureel bewustzijn en culturele expressie
Verbindt individuele en gemeenschappelijke vragen en potenties
Beweegt zich tussen verschillende werelden en culturen
Signaleert en speelt in op veranderingen
Je kunt zien dat de competenties allemaal afhankelijk van elkaar zijn en met elkaar samenhangen. Er zijn duidelijk verschillen in de gedragingen die verwacht worden van de rol: burger, professional en ambtenaar. Maar de nadruk bij alle drie ligt op zowel individueel als collectief kunnen: focus aanbrengen, creativiteit inzetten, probleemoplossend vermogen vergroten, ondernemend en gemotiveerd zijn, netwerken en communiceren. Een goede omschrijving van de bekwaamheid om binnen alle rollen sociaal te kunnen verbinden is geboren.
Sociaal verbinden begint bij jezelf
Sociaal verbinden vraagt om te gaan experimenteren met nieuw gedrag zowel in de rol van burger, professional als ambtenaar. Het betekent dat je onderzoekt wat je wilt, wie je bent en wat je kunt, vast stelt waar je nu staat en (samen) werkt aan het overbruggen van de kloof tussen heden en toekomst. Zodra je inzicht hebt in je eigen zaken, maak je verbinding met je naaste collega’s en de andere rollen in het Sociaal Domein. Onderzoek gezamenlijk de gemeenschappelijke intenties, talenten en prestaties. Maak het zo concreet als mogelijk en ontwikkel een plan van aanpak over de inhoud en de organisatie van een sociaal domein vraagstuk. Maar ook over het gezamenlijk ontwikkelen van de bekwaamheid sociaal verbinden. Bijvoorbeeld over kennis delen en feedback geven door online en offline tools en interventies in te zetten. Je zult zien dat sociaal verbinden een manier van werken en een manier van leren zal worden. En als je je verbindt, kan je groeien. Zowel als burger, professional en community!